Flawonoidy należące do polifenoli to zróżnicowana strukturalnie grupa bioaktywnych związków roślinnych. Ich źródłem w diecie są m.in. owoce borówkowe, jabłka, cytrusy, herbata czy czerwone wino. Liczne badania wskazują na kardioprotekcyjny charakter tych związków, wynikający z regulacji homeostazy tlenku azotu, wpływu na funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego oraz redukcji agregacji płytek i stresu oksydacyjnego.
Od dawna spekuluje się na temat wpływu mikrobioty jelitowej na metabolizm flawonoidów. O ile mechanizmy leżące u podstaw bakteryjnego metabolizmu flawonoidów oraz ich wchłanianie są dobrze poznane, to wpływ flawonoidów na mikrobiotę jelitową pozostaje nieznany. W celu pełnego wykorzystania prozdrowotnych właściwości flawonoidów w zapobieganiu przewlekłym chorobom takim jak cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe czy choroby nowotworowe konieczne jest zrozumienie wzajemnych zależności pomiędzy tymi związkami a mikrobiotą jelitową.
Mikrobiota a spożycie flawonoidów
W badaniu z udziałem 247 zdrowych mężczyzn zbadano wpływ flawonoidów na populację bakterii zasiedlających jelita. Autorzy zidentyfikowali 6 specyficznych podklas bakterii (SMCs - subclass-specific microbial communities) związanych ze spożyciem 6 klas flawonoidów: flawonoli, monomerów flawanoli, polimerów flawanoli, flawanonów, flawonów i antocyjanidyn.
Mikrobiotę związaną ze spożywaniem flawonolu, który występuje głównie w cebuli, herbacie i jabłku, stanowiły głównie bakterie z rodzaju Parabacteroides goldsteinii i Faecalibacterium prausnitzii.
Populacja mikroorganizmów związana ze spożywaniem monomeru flawanolowego, który występuje w herbacie, jagodach i czerwonym winie, charakteryzowała się wysoką liczebnością bakterii Streptococcus salivarius i Clostridium symbiosum. Mikrobiota związana ze spożywaniem polimeru flawanolowego, który występuje w herbacie, jabłkach, jagodach, ale także pomarańczach i grejpfrutach, charakteryzowała się dużą liczebnością Bacteroides caccae i Coprococcus catus.
Mikrobiota związana ze spożywaniem flawanonu, który występuje również w herbacie, jabłku, jagodach, pomarańczach i grejpfrutach, obejmowała Turicibacter i Coprobacillus.
Mikrobiota związana ze spożywaniem flawonu, który znajduje się w pomarańczach, czerwonym winie i sokach warzywnych, charakteryzowała się zwiększoną liczebnością bakterii z rodzaju Bacteroides clarus i Prevotella coprii.
Wreszcie, mikroflora związana ze spożywaniem antocyjanidyn, które znajdują się w jagodach, truskawkach i jabłkach, charakteryzowała się dużą liczebnością Holdemanii i Roseburii oraz niższą liczebnością Clostridium bolteae.
Eggerthella lenta, bakteria metabolizująca flawonoidy, dodatnio korelowała z wysokim spożyciem flawonoli i flawanonów, podczas gdy Adlercreutzia equolifaciens, który metabolizuje monomery flawanolu, był związany z przyjmowaniem zarówno flawonoli, jak i monomerów flawanolu.
Zespół Ivey zaobserwował silny związek spożycia borówek z mikrobiotą metabolizującą antocyjanidyny, a także spożycia herbaty z mikrobiotą metabolizującą flawonole.
Podsumowanie
Badanie to pokazało, że spożywanie flawonoidów indukuje specyficzne zmiany mikrobioty jelitowej. Nasuwa się pytanie czy wzorce tych zmian będą takie same w innych populacjach? Aby na nie odpowiedzieć potrzebne są dalsze badania. Niemniej praca zespołu Ivey pokazuje, że spożywane flawonoidy kształtują mikroflorę jelitową.
Literatura
Role of Dietary Flavonoid Compounds in Driving Patterns of Microbial Community Assembly. (2019). Kerry L. Ivey, Andrew T. Chan, Jacques Izard, Aedin Cassidy, Geraint B. Rogers, Eric B. Rimm. mBio Sep 2019, 10 (5) e01205-19; DOI: 10.1128/mBio.01205-19